Driekwart van zelfgemaakt seksueel beeldmateriaal afkomstig van kinderen onder de 12 jaar

Zorgwekkende jaarcijfers

Uit het jaarverslag 2024 van Offlimits blijkt dat de gemiddelde leeftijd van de kinderen die van zichzelf seksuele beelden maken tussen de 5-12 jaar ligt. Ruw ingeschat zijn er schrikbarend veel 6-9 jarigen. Madeleine van der Bruggen, teamleider Meldpunt Kinderporno: "Het is zeer zorgelijk dat juist deze jonge kinderen deze beelden maken, want dit soort seksuele beelden passen niet bij de normale seksuele ontwikkeling van kinderen in deze leeftijd. Deze beelden kunnen door het kind zijn gemaakt, maar zonder toestemming zijn verspreid of stiekem zijn opgenomen. Mogelijk worden de beelden gemaakt onder aanmoediging, druk, dwang, chantage of dreiging door een volwassene, maar hier is nog zeer weinig over bekend.”

Verontrustende patronen

Bij zelfgemaakt beeldmateriaal gaat het om foto’s of video’s gemaakt door een kind van eigen genitaliën, borsten of in seksuele pose, door middel van een smartphone of webcam, die online gedeeld worden met anderen. De analisten van het Meldpunt zien verontrustende patronen waaruit blijkt dat het om zelfgemaakt seksueel beeldmateriaal gaat. Zo worden de beelden vaak gemaakt in slaapkamers en badkamers. Ook lijken veel kinderen te weten hoe ze zouden moeten poseren, mogelijk door blootstelling aan pornografie, social media of instructies van groomers. In sommige gevallen worden huishoudelijke voorwerpen of zelfs seksspeeltjes gebruikt. Er komen ook situaties voor waarbij meerdere kinderen samen in beeld te zien zijn.

Risico's en onderliggende problematiek

Ook behandelaren signaleren deze trend. Zij spreken over casuïstiek waarbij kinderen die zelf beeldmateriaal gemaakt hebben, in het verleden seksueel misbruik of emotionele verwaarlozing hebben meegemaakt. Iva Bicanic van Centrum Seksueel Geweld (CSG): "Gedrag van kinderen die naaktfoto's en filmpjes van zichzelf online delen, is niet zonder risico. Het kan ertoe leiden dat zij afgeperst, uitgebuit of misbruikt worden. Daarnaast kan het gedrag een signaal zijn voor onderliggende problematiek of eerdere traumatisering."

Weinig bekend, meerjarig onderzoek nodig

Uit onlangs afgerond literatuuronderzoek dat het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) in opdracht van Offlimits en het Centrum Seksueel Geweld (CSG) heeft uitgevoerd, blijkt dat de kennis over dit fenomeen – met name over hele jonge kinderen – nog zeer beperkt is. Deze alarmerende cijfers geven aan dat meerjarig wetenschappelijk onderzoek noodzakelijk is, stellen Offlimits en het CSG. Van der Bruggen: “We willen hiermee meer zicht krijgen in de aard, omvang en impact, en een beeld krijgen van de kinderen, hun ouders en de daders die ze aanzetten tot het maken van dit materiaal. Om slachtofferschap te kunnen voorkomen in de toekomst, moeten we hier meer over weten."

Webinar

Om professionals en ouders te informeren organiseren Offlimits en het Centrum Seksueel Geweld (CSG) op 23 april 2025 een webinar getiteld "Aard, omvang en impact van zelfgemaakt seksueel beeldmateriaal van jonge kinderen."

Deelname is kosteloos via Zoom:
Vergadering-ID: 813 8017 2398 Wachtwoord: 246463

Jaarverslag Offlimits 2024

In het jaarverslag wordt ook ingegaan op de activiteiten van Helpwanted, de hulplijn van Offlimits. Net als het voorgaande jaar ontving Helpwanted een recordaantal hulpvragen. Ook bij de preventielijn Stop it Now was wederom een stijging van het aantal contactmomenten te zien.

Naar het jaarverslag van Offlimits.