Telegram blijft verwijderverzoeken bangalijsten negeren, Offlimits eist toezichthouders in te grijpen

19-08-2024

Amsterdam - Berichtendienst Telegram werkt stelselmatig niet mee aan verwijderverzoeken van strafbare content, waaronder ook de bangalijsten van Utrechtse studentes. Ondanks aandringen van Offlimits, Expertisecentrum Online Misbruik, om hier op toe te zien, blijft het stil vanuit de overheid. Daarom heeft het expertisecentrum, samen met Stichting Stop Bangalijsten, vandaag een handhavingsverzoek uitgestuurd naar verschillende autoriteiten, waaronder de Europese Commissie.

Offlimits, maar ook de ouders en de advocaten die het expertisecentrum bijstaan, vinden het uitblijven van actie vanuit de overheid onbegrijpelijk en onacceptabel. Het is welbekend dat er op Telegram strafbare zaken worden aangeboden zoals wapens, drugs, beeldmateriaal van seksueel kindermisbruik en dus ook bangalijsten. Als de overheid niet ingrijpt, betekent dat een vrijbrief voor Telegram om hiermee door te gaan.

Handhavingsverzoek 
Offlimits zet daarom samen met de ouders en Stichting Stop Bangalijsten, met steun van Fonds Slachtofferhulp, een volgende stap. Zij hebben vandaag een handhavingsverzoek gestuurd naar alle betrokken toezichthouders. De klacht is verstuurd naar de Autoriteit Persoonsgegevens, de Autoriteit Consument en Markt, en ook naar de Belgische toezichthouders omdat Telegram een wettelijk vertegenwoordiger in België heeft aangewezen als contactpersoon. De klacht is ook geadresseerd aan de Europese Commissie, die toezicht houdt op alle platforms die maandelijks meer dan 45 miljoen gebruikers hebben.

Levensontwrichtende effecten
Robbert Hoving, directeur-bestuurder Offlimits: “Het versturen van zo’n handhavingsverzoek is een logische vervolgstap. Online seksueel geweld heeft vaak levensontwrichtende effecten op slachtoffers die offline doorwerken; van niet meer naar school durven tor zelfs suïcidale gedachtes. Wij hebben contact met duizenden slachtoffers per jaar, en bijna alle platforms werken goed mee aan onze verwijderverzoeken, maar Telegram niet. We kunnen niet accepteren dat Telegram niet reageert en de bangalijsten niet verwijdert. Daarom vragen wij de toezichthouders om nu in te grijpen.” 

Ingrijpen noodzakelijk
Otto Volgenant, advocaat van Offlimits, zegt over het ingediende handhavingsverzoek: “Telegram trekt criminaliteit aan doordat ze gebruikers anonimiteit biedt en zichzelf onbereikbaar houdt bij klachten. Het wordt tijd dat Telegram in de pas van de Europese rechtsregels gaat lopen. Te lang hebben autoriteiten en toezichthouders gedoogd dat Telegram niet meewerkt. Nu moet er worden ingegrepen. De toezichthouders kunnen stevige sancties opleggen. Boetes, dwangsommen en als het nodig is zelfs afsluiting van Telegram. Ik ben ervan overtuigd dat afgedwongen kan worden dat Telegram zich aan de regels gaat houden.”

Vrijbrief voor Telegram
"Privacy is een grondrecht en kan alleen maar gewaarborgd worden als handhaving effectief is", aldus advocaat Ina Brouwer. "Daarom staat samenwerking van Europese toezichthouders ook centraal in de Europese regelgeving, want de online wereld kent geen grenzen. Bij ernstige overtredingen zoals bij Telegram zou iedere toezichthouder meteen alarm moeten slaan, niet alleen in eigen land maar ook naar de collega-toezichthouders in Europa en de Europese commissie. Dan kan er effectief worden opgetreden. Natuurlijk weet Telegram allang dat Nederland aarzelt en treuzelt. Daarom is er nu geen enkele reden om content te verwijderen. Ondanks Europese regels voelen ze zich vrij om hun gang te gaan. Met alle schadelijke gevolgen van dien voor de slachtoffers. Dat is het failliet van de Europese regelgeving en daarom moeten de toezichthouders en Europese Commissie nu ingrijpen.”

Bangalijsten
Medio april circuleerden er bangalijsten in openbare Nederlandse Telegramgroepen. Dit zijn lijsten van vrouwen die vaak voorzien zijn van foto, naam, telefoonnummer en soms zelfs hun adres. De vrouwen worden op deze lijsten beoordeeld op hun uiterlijk en bedprestaties. Offlimits drong er eerder bij de van oorsprong Russische app al op aan om de bangalijsten onmiddellijk te verwijderen, maar kreeg geen gehoor. Bij het verschijnen van een vierde lijst werd zelfs advocaat Brouwer bedreigd.

Overheid doet niks
Offlimits besloot om bij het OM aan te dringen op het uitsturen van een officieel bevel om Telegram de bangalijsten alsnog te laten verwijderen. Daar werd geen opvolging aan gegeven, omdat Telegram volgens het OM toch geen gehoor zou geven aan zo’n bevel. Op Kamervragen van Tweede Kamerlid Mutluer (Pvda/Groenlinks) hierover werd vervolgens geantwoord dat het verzoek niet is uitgestuurd omdat Telegram niet gehoord kon worden als partij door de Rechter Commissaris.

Inmiddels is er wel een verdachte aangehouden in verband met de bangalijsten en het bedreigen van advocaat Brouwer. Telegram blijft echter stelselmatig niet reageren op verwijderverzoeken, waardoor de lijsten nog altijd online staan.