Kwart Nederlanders online lastiggevallen

06-07-2023

Bijna een kwart van de Nederlanders boven de twaalf jaar (22%) wordt online lastiggevallen. Daarvan geeft een kwart aan de persoon die hem of haar lastigvalt, meermaals per week op te merken. De persoon die lastigvalt is vooral online ontmoet (33%). Dit blijkt uit onderzoek van Helpwanted. Helpwanted is een initiatief van Offlimits.

Geschrokken

Arda Gerkens, directeur-bestuurder Offlimits, is geschrokken van de cijfers: “Vanuit onze ervaring op de hulplijn van Helpwanted weten we dat de online wereld niet altijd een prettige plek is, maar ik vind dit een hoog percentage. In de online wereld wordt bepaald gedrag vaak normaal gevonden, men denkt vaak dat het erbij hoort. Die 22% laat eigenlijk nog maar een klein percentage zien. Zeker als je het vergelijkt met cijfers over lastigvallen in de offline wereld. Er dient een cultuuromslag plaats te vinden; we moeten het niet meer normaal vinden, omstanders moeten in actie komen, en plegers moeten worden aangesproken op hun gedrag.”

‘Een oude vriend (18) stuurt me steeds dickpics. Hij maakt steeds weer nieuwe accounts aan en stuurt me dan nieuwe. Ondanks dat ik de accounts blokkeer, stopt hij er niet mee.’
Anne (16)

Hulp vragen

Uit het onderzoek blijkt verder dat vooral lastiggevallen mannen weinig of geen hulp vragen. Zij gaven bijvoorbeeld aan dat ze geen behoefte hebben aan hulp (31%) of om te praten (23%). Gerkens: “Een dergelijke reactie kun je niet los zien van gendernormen en -stereotyperingen aangaande mannelijkheid en slachtofferschap. Als man word je geacht sterk te zijn en voor jezelf op te kunnen komen. Mannen die slachtoffer worden kunnen hierdoor meer schaamte en schuldgevoelens ervaren dan vrouwen. Als 'de sterke man' kunnen mannen ook eerder geneigd zijn om het 'zelf op te lossen'. Het kan ook moeilijker voor mannen zijn om eigen slachtofferschap te (h)erkennen. Dit alles bij elkaar opgeteld maakt het moeilijker voor mannen om hulp te zoeken en blijft de aandacht vooral uitgaan naar vrouwelijke slachtoffers. Ook op de Hulplijn van Helpwanted zien we helaas nog dat in verhouding minder mannen dan vrouwen zich melden.”

‘Er worden steeds nepprofielen op FaceBook en Insta van me gemaakt. Mijn naam en foto’s worden gebruikt. Die nepprofielen blijven maar opduiken.’
Jack (45)

Strafbaar

Sommige vormen van online lastigvallen zijn strafbaar. Als het bijvoorbeeld gaat om hacken, een nepprofiel aanmaken waarbij privégegevens worden gedeeld, cyberstalking, of ongewenst sturen van een dickpic, is er sprake van strafbaar gedrag. Eén derde van de mensen die online lastiggevallen worden, weet niet dat het soms strafbaar is, zo laat het onderzoek zien. Mannen weten vaker dan vrouwen niet dat online lastigvallen in bepaalde gevallen strafbaar kan zijn (41%).

‘Ik ben gehackt op Roblox. De hacker doet zich voor als mij en vraagt mijn moeder om veel geld.’
Iris (12)

Vele vormen

Online lastigvallen is een begrip dat vele vormen kent. Helpwanted hanteert het als volgt: het keer op keer online benaderen, lastigvallen of bedreigen van iemand. Dit kan middels ongewenst online contact, het zonder toestemming toesturen van (een grote hoeveelheid) berichten, e-mails, foto’s of video’s en/of het ongevraagd online zetten van privé informatie. Ook het stelen van iemands online identiteit, afpersing, hacking, het aanmaken van een nepprofiel met jouw gegevens, verspreiden van onjuiste informatie en het lastigvallen van anderen om informatie over jou te verzamelen, past hieronder.

‘Weer een nieuw account, op TikTok, met een privégesprek van mij en mijn ex.’
Johanna (26)

Helpwanted

Heb je te maken met online grensoverschrijdend gedrag, bel of chat gratis en anoniem met Helpwanted.

Lees het volledige onderzoek