Inbreng tweeminutendebat online kinderrechten

18-02-2025

In de Tweede Kamer vindt binnenkort een tweeminutendebat plaats over online kinderrechten. Offlimits geeft de Kamerleden graag de volgende punten mee.

'Betreft: inbreng tweeminutendebat online kinderrechten

Geachte leden van de Commissie Digitale Zaken,

Internet biedt kansen en mogelijkheden voor jongeren. Van verbinding, zelfontplooiing tot meningsvorming. Zaken die regelrecht uit het VN-Kinderrechtenverdrag komen. Via websites, social media en games kunnen jongeren de wereld ontdekken, leren, ontspannen, mensen leren kennen en lol maken. Tegelijkertijd zijn er nadelen en risico’s voor jongeren online. Dat we onze kinderen beter tegen deze gevaren moeten beschermen, is evident en uitvoerig besproken tijdens het commissiedebat online kinderrechten afgelopen oktober.

Het creëren van een online omgeving waarin jongeren veilig kunnen opgroeien, is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van iedereen die om een kind heen staat. Van overheden, opvoeders, vriendjes en vriendinnetjes tot scholen, en vele anderen. En niet te vergeten de socialmediaplatforms. Zij hebben een belangrijke rol hun platform te modereren, safety by design toe te passen en een veilige online omgeving te creëren die voldoet aan de wetgeving.

Indien er aanwijzingen zijn dat kinderen schade kunnen oplopen, bijvoorbeeld door online verkeerde personen tegen te komen of door blootgesteld worden aan schadelijke content, is het volgens het kinderrecht verplicht in te grijpen, zelfs voordat deze schade daadwerkelijk plaatsvindt. Er is dus een actieve zorgplicht van de Nederlandse overheid.

Offlimits, expertisecentrum online misbruik, spreekt dagelijks slachtoffers van online grensoverschrijdend gedrag en praat regelmatig met experts over online kinderrechten en hoe kinderen het beste te beschermen. Voor het tweeminutendedebat over online kinderrechten geven we u graag de volgende overwegingen mee.

Een veilige online omgeving voor jongeren

In de discussie over online kinderrechten gaat het naast het verbieden van social media, gelukkig ook over leeftijdsverificatie. We zouden social media niet moeten verbieden, maar hebben wel te zorgen voor een veilige op de leeftijd geënte ervaring. Een online omgeving zonder gevaar dat een kind samen met iemand in de digitale speeltuin zit die daar helemaal niet hoort. En waarin kinderen alleen legale content te zien krijgen die voor hen geschikt is en rekening houdt met hun ontwikkeling.

Voor Offlimits moet leeftijdsverificatie aan de volgende voorwaarden voldoen:

1. Proportioneel
De methode die wordt gebruikt voor leeftijdsverificatie en de bijhorende privacy risico’s moeten in verhouding zijn met het doel van de gegevensverzameling en de hoogte van betrouwbaarheid die daarvoor nodig is.

2. Veilig, met waarborging privacy
Voor het implementeren van leeftijdsverificatie moeten veiligheid van de methode en privacy van de gebruiker voorop staan. Er dient objectief te worden vastgesteld wat de leeftijd is en privacygevoelige data dient niet opgeslagen te worden. Het is cruciaal dat de persoonlijke gegevens van de gebruiker, al dan niet in combinatie met surfgedrag, niet bij bijvoorbeeld een bedrijf zoals een online dienstenaanbieder platform terechtkomen.

3. Betrouwbaar & effectief
De oplossing moet dermate robuust zijn dat iedereen deze moet gebruiken, dat iedere online dienstenaanbieder hieraan voldoet en dat er geen eenvoudige manieren zijn om leeftijdsverificatie te omzeilen (bijvoorbeeld door het gebruik van een VPN).

4. Gebruiksvriendelijk
De methode dient voor iedereen gemakkelijk te gebruiken zijn.

5. Inclusief
De methode moet voor iedereen toegankelijk zijn en mag dus geen groepen mensen buitensluiten.

6. Internationaal
Het internet houdt zich niet aan landsgrenzen. De regels en implementatie moeten daarom (op zijn minst) in Europees verband tot stand komen.

7. Ecosysteem-benadering
Leeftijdsverificatie kan niet plaatvinden op de platforms of websites zelf. Mensen zoeken dan simpelweg een site of platform dat zich niet aan de regels houdt. Daarom zal de oplossing altijd breed moeten worden ingezet, in een zogenoemde ecosysteem-benadering. Dat betekent dat niet voor iedere omgeving opnieuw de ID gecheckt hoeft te worden, maar dat dit één keer gebeurt.

Hoewel leeftijdsverificatie een belangrijke rol kan spelen bij het beschermen van kinderen tegen de online risico’s, is het geen wondermiddel dat alle problemen die jongeren ervaren in één klap oplost. We moeten dit probleem met zijn allen aanpakken en van alle kanten belichten. Van preventie tot snelle hulp en actie, van wetgeving tot handhaving, van educatie tot gesprekken met ouders.

Met jongeren

Wij merken dagelijks dat jongeren zelf nadenken en een mening hebben over wat er leuk is aan online opgroeien, en wat niet. En hoe zij verbeteringen voor zich zien. Spreek daarom vooral met jongeren over de mogelijkheden en gevaren van online opgroeien, en de beste oplossingen om de online toekomst beter te maken. Ons jongerenpanel gaat daar graag met u over in gesprek.

Met vriendelijke groet,

Robbert Hoving

Directeur-bestuurder Offlimits'